Koło Naukowe Genetyki i Epigenetyki

Natalia Pa�czy�ska
"Wampiryzm a nauka"

Wampiry, zombie, nieumarli � w folklorze ka�dego kr�gu kulturowego pojawiaj� si� opowie�ci o krwiopijnych istotach zawieszonych mi�dzy �yciem a �mierci�. Upiorne legendy sta�y si� �r�d�em inspiracji dla malarstwa, literatury, muzyki i filmu. Wszyscy kojarzymy wzorowan� na historycznym w�adcy Wo�oszczyzny � Vladzie Palowniku posta� hrabiego Drakuli, kt�ra sta�a si� typowym wizerunkiem wampira. Jednak czy wszystkie przekazy o wampirach nale�y uzna� za fikcj� literack�? Czy wampirami zajmuj� si� wy��cznie "badacze" zjawisk paranormalnych? Czy istniej� naukowe pr�by wyja�nienia zjawiska wampiryzmu?

Istnieje szereg jednostek chorobowych, kt�rych objawy przypominaj� cechy tradycyjnie przypisywane wampirom. Nale�� do nich zar�wno wady genetyczne, dolegliwo�ci psychiczne, a nawet choroby bakteryjne i wirusowe, takie jak porfiria, wampiryzm kliniczny (zesp� Renfielda), w kt�rego spektrum wchodz� r�wnie� sadyzm, nekrofilia i kanibalizm oraz w�glik i w�cieklizna.

Wrodzona porfiria jest chorob� genetyczn�, polegaj�c� na niedoborze enzym�w uczestnicz�cych w syntezie hemu. Skutkuje to akumulacj� porfiryn w narz�dach i tkankach, co prowadzi do wyst�pienia objaw�w, kt�re mo�na przypisa� wampirom: czerwonawe zabarwienie z�b�w i paznokci, ods�oni�cie szyjek z�bowych, zanik nask�rka wskutek ekspozycji na �wiat�o s�oneczne oraz alergi� na allicyn� � substancj� chemiczn� zawart� w... czosnku.

Osoby dotkni�te tym zaburzeniami psychicznymi o charakterze urojeniowym s� g��boko przekonane o w�asnym wampiryzmie. Nierzadko z dum� ujawniaj� te sk�onno�ci w�r�d znajomych i rodziny. Syndrom Renfielda bywa okre�lany te� mianem hemoseksualizmu - spo�ycie krwi stanowi dla osoby chorej bodziec seksualny. Obiektem po��dania mog� sta� si� tak�e zw�oki; chory mo�e r�wnie� wykazywa� ch�� spo�ycia ludzkiego mi�sa. Przekonanie o nabywaniu demonicznych sk�onno�ci nierzadko cechuje cz�onk�w sekt. Przynale�no�� do takiego ugrupowania stanowi powa�ne zagro�enie, na kt�re szczeg�lnie nara�eni s� m�odzi ludzie, zafascynowani wizerunkiem wampira utrwalonym w popkulturze.

W�glik to schorzenie wywo�ywane przez gram-dodatni� bakteri� Bacillus anthracis, kt�ra produkuje toksyn� sk�adaj�c� si� z antygenu PA, czynnika EF oraz czynnika LF. Bakterie powoduj� miejscowe stany zapalno-martwicze, w miar� up�ywu czasu infekcja rozprzestrzenia si� na ca�y organizm. Choroba najcz�ciej wyst�puje u byd�a, koni, owiec i k�z, jest zatem zoonoz�. Posta� sk�rna w�glika mog�a by� uznawana za �lady ugryzie� wampira.

Wirus w�cieklizny atakuje uk�ad nerwowy ssak�w. Nosicielami w�cieklizny najcz�ciej s� nietoperze, lisy, psy, koty, itp. Wirus jest obecny w p�ynie m�zgowo-rdzeniowym. W ko�cowym stadium choroby znajduje si� r�wnie� w �linie chorego. Do zaka�enia zwykle dochodzi na skutek pok�sania, z rany wirus przedostaje si� do mi�ni, nast�pnie poprzez tkank� nerwow� w�druje do m�zgu, gdzie ulega powieleniu.

Niew�tpliwie �r�de� legend o wampirach nale�y doszukiwa� si� w wielu r�nych czynnikach. By� mo�e o wampiryzm pos�dzano osoby dotkni�te rzadkim schorzeniem genetycznym, chorych psychicznie lub cierpi�cych na inne dolegliwo�ci. Mianem wampir�w okre�lano tak�e postaci historyczne s�yn�ce z okrucie�stwa. Do dzi� brak jednoznacznych dowod�w, kt�re pozwala�yby okre�li�, sk�d pochodzi zakorzeniona w folklorze posta� demonicznego krwiopijcy.

23.01.2013

Powr�t


Aktualno¶ci Archiwum Seminaria Badania Działalno¶ć	Natalia Pa�czy�ska "Wampiryzm a nauka" Wampiry, zombie, nieumarli � w folklorze ka�dego kr�gu kulturowego pojawiaj� si� opowie�ci o krwiopijnych istotach zawieszonych mi�dzy �yciem a �mierci�. Upiorne legendy sta�y si� �r�d�em inspiracji dla malarstwa, literatury, muzyki i filmu. Wszyscy kojarzymy wzorowan� na historycznym w�adcy Wo�oszczyzny � Vladzie Palowniku posta� hrabiego Drakuli, kt�ra sta�a si� typowym wizerunkiem wampira. Jednak czy wszystkie przekazy o wampirach nale�y uzna� za fikcj� literack�? Czy wampirami zajmuj� si� wy��cznie "badacze" zjawisk paranormalnych? Czy istniej� naukowe pr�by wyja�nienia zjawiska wampiryzmu? Istnieje szereg jednostek chorobowych, kt�rych objawy przypominaj� cechy tradycyjnie przypisywane wampirom. Nale�� do nich zar�wno wady genetyczne, dolegliwo�ci psychiczne, a nawet choroby bakteryjne i wirusowe, takie jak porfiria, wampiryzm kliniczny (zesp� Renfielda), w kt�rego spektrum wchodz� r�wnie� sadyzm, nekrofilia i kanibalizm oraz w�glik i w�cieklizna. Wrodzona porfiria jest chorob� genetyczn�, polegaj�c� na niedoborze enzym�w uczestnicz�cych w syntezie hemu. Skutkuje to akumulacj� porfiryn w narz�dach i tkankach, co prowadzi do wyst�pienia objaw�w, kt�re mo�na przypisa� wampirom: czerwonawe zabarwienie z�b�w i paznokci, ods�oni�cie szyjek z�bowych, zanik nask�rka wskutek ekspozycji na �wiat�o s�oneczne oraz alergi� na allicyn� � substancj� chemiczn� zawart� w... czosnku. Osoby dotkni�te tym zaburzeniami psychicznymi o charakterze urojeniowym s� g��boko przekonane o w�asnym wampiryzmie. Nierzadko z dum� ujawniaj� te sk�onno�ci w�r�d znajomych i rodziny. Syndrom Renfielda bywa okre�lany te� mianem hemoseksualizmu - spo�ycie krwi stanowi dla osoby chorej bodziec seksualny. Obiektem po��dania mog� sta� si� tak�e zw�oki; chory mo�e r�wnie� wykazywa� ch�� spo�ycia ludzkiego mi�sa. Przekonanie o nabywaniu demonicznych sk�onno�ci nierzadko cechuje cz�onk�w sekt. Przynale�no�� do takiego ugrupowania stanowi powa�ne zagro�enie, na kt�re szczeg�lnie nara�eni s� m�odzi ludzie, zafascynowani wizerunkiem wampira utrwalonym w popkulturze. W�glik to schorzenie wywo�ywane przez gram-dodatni� bakteri� Bacillus anthracis, kt�ra produkuje toksyn� sk�adaj�c� si� z antygenu PA, czynnika EF oraz czynnika LF. Bakterie powoduj� miejscowe stany zapalno-martwicze, w miar� up�ywu czasu infekcja rozprzestrzenia si� na ca�y organizm. Choroba najcz�ciej wyst�puje u byd�a, koni, owiec i k�z, jest zatem zoonoz�. Posta� sk�rna w�glika mog�a by� uznawana za �lady ugryzie� wampira. Wirus w�cieklizny atakuje uk�ad nerwowy ssak�w. Nosicielami w�cieklizny najcz�ciej s� nietoperze, lisy, psy, koty, itp. Wirus jest obecny w p�ynie m�zgowo-rdzeniowym. W ko�cowym stadium choroby znajduje si� r�wnie� w �linie chorego. Do zaka�enia zwykle dochodzi na skutek pok�sania, z rany wirus przedostaje si� do mi�ni, nast�pnie poprzez tkank� nerwow� w�druje do m�zgu, gdzie ulega powieleniu. Niew�tpliwie �r�de� legend o wampirach nale�y doszukiwa� si� w wielu r�nych czynnikach. By� mo�e o wampiryzm pos�dzano osoby dotkni�te rzadkim schorzeniem genetycznym, chorych psychicznie lub cierpi�cych na inne dolegliwo�ci. Mianem wampir�w okre�lano tak�e postaci historyczne s�yn�ce z okrucie�stwa. Do dzi� brak jednoznacznych dowod�w, kt�re pozwala�yby okre�li�, sk�d pochodzi zakorzeniona w folklorze posta� demonicznego krwiopijcy. 23.01.2013 Powr�t	O kole Linki Kontakt Galeria Forum
	Koło Naukowe Genetyki i Epigenetyki Wydział Biologii Uniwersytet Warszawski